گیاه زنیان را با نام های دیگری مانند انیسون بری، کمون حبشی، اجوان، اسپری کای و نانخواه می شناسند. زنیان گیاه علفی یک ساله، بی کرک و به ارتفاع 30 تا 90 سانتی متر است که به شکل خودرو در نواحی شرقی هند، ایران و مصر می روید. برگ هایی با بریدگی های نازک و ظریف و گل هایی به رنگ سفید و مجتمع به صورت چتر مرکب دارد. چتر آن کوتاه، دارای طول نسبتا مساوی و منتهی به براکته های باریک در محل اتصال به یکدیگر است. میوه زنیان کوچک، بیضوی، به رنگ قهوه ای مایل به زرد و دارای بویی شبیه بوی تیمول است. روی میوه آن، خطی طولی نخی شکل، به رنگ روشن تر و دو تار نازک تک سلولی مشاهده می شود، به طوری که بعضی از آن ها کوتاه و مخروطی و برخی دیگر دارای یک قسمت متورم در انتها هستند. قسمت مورد استفاده این گیاه، میوه آن است که حاوی مقدار زیادی تیمول میباشد. محل رویش این گیاه در ایران، بلوچستان، تبریز، اصفهان، خوزستان، فارس، کرمان و خراسان است.

زنیان دارای شهرت بسیار قدیمی و کهن است مصرف قدیمی آن برای چشم زخم و شهرت تازه‌تر آن به‌عنوان ضدعفونی کننده و ترکیب در ساخت خمیردندان است.

در گذشته ترکه‌های بادیان را در بالش جا داده و تصور می‌کردند موجب جلوگیری از رویاهای بد می‌شود. روغن بادیان به‌تنهایی یا همراه با روغن ساسافراس برای دفع حشرات به کار می‌رود.

در قرون وسطی این دانه‌ها را در ترکیب نوعی دارو، برای تسکین اختلالات معده و کمک به هضم و رفع سرفه به کار می‌رود. این گیاه بسیار معطر بوده دارای عطر و طعم ممتاز می‌باشد که درجات کمتری در سایر گیاهان این خانواده نیز دیده می‌شود. رومی‌ها زنیان را به‌عنوان ادویه می‌شناختند و با مواد معطر شیرین و ادویه دیگری در کیک ریخته و برای کمک به هضم غذای سنگین می‌خوردند. امروزه آن را در شیرینی‌ها و بعضی مواد خوراکی دیگر به کار می‌برند. همچنین برای معطر و خوشمزه کردن نوشابه‌ها به مصرف می‌رسانند.

موارد استفاده

زنیان را می‌توان در صورت غذاها برای پودینگ شیرین، پنکیک، نان و کلوچه وارد نمود همچنین در صورت تمایل می‌توان آن را در سوپ یا خورش‌ها مصرف کرد. زنیان گیاه قوی و نافذی است که لازم است با احتیاط به کار برده شود. زنیان را در غذاهای هندی به‌ویژه خوراک‌های ماهی مصرف می‌کنند. به‌علاوه با کلم به‌ویژه موقعی که با مقدار کمی آب یا کره پخته شده باشد و درب قابلمه را محکم بسته باشند هماهنگی زیاد دارد. زنیان با پنیر به خوبی ترکیب می‌شود که می‌توان بر روی بعضی غذاها آن‌را بپاشند.

چای زنیان را برای تسکین سرفه، تنگی نفس و اختلالات ریوی می‌نوشند برای این منظور دو قاشق مرباخوری زنیان را کوبیده در نیم لیتر آب جوش ریخته دم کنند و برای شیرین کردن آن از عسل استفاده نمایید.

زنیان در زمینه خوشبو کردن نفس شهرت زیاد و قدیمی دارد. برای آن‌که به بهترین وجهی توفیق حاصل شود بهتر است آن را بجوند.