ماچا (Matcha) پودری است که از چای سبز بدست می‌آید. چای ماچا نوعی چای سبز پودری محسوب می‌شود. چای ماچا از نوشیدنی‌های محبوب در چین و آسیا است. چای ماچا سرشار از آنتی اکسیدان است و با افزایش سوخت و ساز بدن در کاهش وزن افراد بسیار موثر است. در این مقاله شما را با خواص چای ماچا و آماده‌سازی چای ماچا آشنا خواهیم کرد.
کشاورزان ۲۰ تا ۳۰ روز پیش از زمان برداشت، گیاه چای را می‌پوشانند تا نور مستقیم آفتاب نخورد و به این شیوه ماچا پرورش می‌یابد. این روش تولید کلروفیل را افزایش می‌دهد، آمینو اسید را تقویت می‌کند و رنگ سبز تیره‌تری به گیاه می‌دهد.
وقتی برگ‌های چای برداشت شدند، ساقه و ریشه جدا می‌شود و برگ‌ها به‌شکل پودر نرمی به نام ماچا درمی‌آیند. ماچا حاوی مواد مغذیِ برگ کامل چای است که کافئین و آنتی اکسیدان بیشتری نسبت به چای سبز دارد.
مطالعه روی ماچا و اجزای آن منجر به کشف فایده‌های گوناگونی شده است. ماچا می‌تواند از کبد محافظت کند، سلامت قلب را افزایش دهد و حتی به کاهش وزن هم کمک کند.
در این مقاله ۶ فایده چای ماچا را می‌خوانید که همگی براساس یافته‌های علمی هستند.
۱. آنتی اکسیدان فراوانی دارد
ماچا سرشار از کاتچین‌ها (catechin) است. کاتچین نوعی ترکیب گیاهی در چای است که به‌عنوان آنتی اکسیدان طبیعی عمل می‌کند. آنتی اکسیدان‌ها به تثبیت رادیکال‌های آزاد مضر کمک می‌کنند. این رادیکال‌ها ترکیباتی هستند که ممکن است به سلول‌ها آسیب زده و باعث بیماری مزمن شوند.
چایی که با اضافه‌کردن پودر ماچا به آب داغ درست می‌کنید، حاوی مواد مغذی از کل برگ است؛ یعنی نسبت به خیساندن برگ‌های چای سبز در آب، کاتچین و آنتی اکسیدان بیشتری دارد. درواقع بر اساس تخمینی، تعداد کاتچین‌های موجود در ماچا ۱۳۷ برابر بیشتر از سایر انواع چای سبز است.
مطالعه‌ای حاکی از آن است که خوراندن مکمل‌های ماچا به موش‌ها، آسیب وارده بر اثر رادیکال‌های آزاد را کاهش داده و فعالیت آنتی اکسیدانی را بهبود می‌بخشد. افزودن ماچا به رژیم غذایی می‌تواند مصرف آنتی اکسیدان را افزایش بدهد، که آن هم از آسیب سلولی جلوگیری می‌کند و حتی خطر ابتلا به چندین بیماری مزمن را کاهش می‌دهد.
۲. محافظت از کبد یکی از مهم‌ترین خواص چای ماچا
کبد برای سلامتی حیاتی است و نقش مهمی در سم‌زدایی، اثربخشی داروها و پردازش مواد مغذی ایفا می‌کند. بعضی مطالعات نشان داده‌اند که ماچا از سلامت کبد هم محافظت می‌کند. دانشمندان در مطالعه‌ای، به‌مدت ۱۶ هفته به موش‌های دیابتی ماچا خوراندند و درنهایت متوجه شدند این گیاه، هم از آسیب به کلیه‌ها و هم کبد جلوگیری می‌کند.
در مطالعه‌ی دیگری به ۸۰ نفر که کبد چرب غیرالکلی داشتند، به‌مدت ۹۰ روز، هر روز ۵۰۰ میلی‌گرم چای سبز دادند. بعد از ۱۲ هفته، عصاره‌ی چای سبز سطح آنزیم کبد را به‌مقدار قابل‌توجهی کاهش داد. افزایش سطح این آنزیم‌ها موجب آسیب کبدی می‌شود.
علاوه‌براین، تحلیل ۱۵ مطالعه‌ی مختلف حاکی از آن است که نوشیدن چای سبز، با کاهش خطر ابتلا به بیماری های کبد در ارتباط است. اما باید به‌خاطر داشت که ممکن است عوامل دیگری هم در این ارتباط سهیم باشند.
برای بررسی آثار ماچا روی انسان، باید تحقیقات بیشتری انجام بشوند، چون بیشتر تحقیقاتی که تا به امروز انجام شده‌اند، آثار عصاره‌ی چای سبز را روی حیوانات بررسی کرده‌اند.
۳. عملکرد مغز را تقویت می‌کند
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که بعضی ترکیبات موجود در ماچا به تقویت عملکرد مغز کمک می‌کنند.
مطالعه‌ای به ارزیابی عملکرد مغزی افراد در قبال مجموعه‌ای از وظایف پرداخت. در این مطالعه که روی ۲۳ نفر انجام شد، بعضی شرکت‌کنندگان یا چای ماچا و یا میان‌وعده‌ای حاوی ۴ گرم ماچا مصرف می‌کردند، درمقابل گروه کنترل هم چای یا میان‌وعده‌ای معمولی می‌خوردند. درنهایت محققان متوجه شدند که ماچا باعث افزایش تمرکز، سرعت واکنش و حافظه می‌شود.
مطالعه‌ی دیگری نشان داد که مصرف روزانه ۲ گرم پودر چای سبز به‌مدت ۲ ماه، به بهبود عملکرد مغز در افراد مسن کمک می‌کند. علاوه‌براین، ماچا حاوی مقدار کافئین بیشتری نسبت به چای سبز است. در هر ۱ گرم پودر ماچا، حدود ۳۵ میلی‌گرم کافئین وجود دارد. مطالعات متعدد مصرف کافئین را با بهبود عملکرد مغزی، واکنش سریع‌تر، افزایش تمرکز و تقویت حافظه ارتباط داده‌اند.
ماچا حاوی ترکیبی به‌نام ال‌تی‌اِنین (L-theanine) است که تأثیر کافئین را اصلاح می‌کند، هوشیاری را افزایش می‌دهد و از کاهش انرژی معمول پس از مصرف کافئین جلوگیری می‌کند. ال‌تی‌اِنین فعالیت موج آلفا در مغز را هم افزایش می‌دهد که این می‌تواند در ایجاد آرامش و کاهش سطح استرس مفید باشد.
۴. از سرطان جلوگیری می‌کند
ماچا مجموعه‌ای از ترکیب‌ها را در خود جای داده که سلامت را تقویت می‌کنند. براساس مطالعات آزمایشگاهی و مطالعه روی حیوانات، ترکیب‌های موجود در ماچا با پیشگیری از سرطان هم ارتباط دارند.
در مطالعه‌ای، عصاره‌ی چای سبز اندازه‌ی تومور و سرعت رشد سلول‌های سرطان سینه در موش‌ها را کاهش داد. ماچا سرشار از اپی‌گالوکتشین گالات (Epigallocatechin gallate) است. این ماده نوعی کاتچین است که ثابت شده اثرات ضدسرطانی قدرتمندی دارد.
مطالعه‌ی آزمایشگاهی دیگری نشان داد که اپی‌گالوکتشین گالات موجود در ماچا به از بین بردن سلول‌های سرطان پروستات کمک می‌کند. مطالعات آزمایشگاهی دیگری هم نشان داده‌اند که اپی‌گالوکتشین گالات درمقابله با سرطان پوست، سرطان ریه و سرطان کبد هم مؤثر است.
به‌خاطر داشته باشید که این موارد مطالعات آزمایشگاهی و نتایج آزمایش روی حیوانات هستند. برای دانستن نتیجه‌ی دقیق روی انسان، باید تحقیقات بیشتری انجام بشوند.
۵. از قلب محافظت می‌کند
بیماری قلبی علت اصلی مرگ‌ومیر در جهان است. تقریبا یک‌سوم مرگ‌ومیرهای افراد بالای ۳۵ سال به‌علت بیماری های قلبی است. برخی مطالعات نشان داده‌اند نوشیدن چای سبز که مواد مغذی مشابهی با ماچا دارد، برای مقابله با بیماری قلبی مفید است.
مطالعات نشان داده‌اند که چای سبز سطح کلسترول ال‌دی‌ال (بد) و سطح کلی کلسترول و همین‌طور تری گلیسیرید (triglycerides) را کاهش می‌دهد. درضمن برای جلوگیری از اکسیداسیون کلسترول ال‌دی‌ال هم مفید است؛ عامل دیگری که به محافظت در مقابل بیماری قلبی کمک می‌کند.
مطالعات مشاهده‌ای نشان داده‌اند که نوشیدن چای سبز با کاهش خطر ابتلا به بیماری قبلی و سکته قلبی هم ارتباط دارد. اگر نوشیدن چای ماچا در کنار رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی سالم قرار بگیرد، می‌تواند قلب را سالم نگه دارد و درمقابل بیماری‌ها از آن محافظت کند.
۶. به کاهش وزن کمک می‌کند
به هر مکمل کاهش وزنی که می‌خواهید نگاه کنید؛ به‌احتمال زیاد «عصاره چای سبز» را در فهرست مواد اولیه‌ی آن خواهید دید. چای سبز به توانایی‌اش در کاهش وزن معروف است. درواقع مطالعات نشان می‌دهند که چای سبز به افزایش سرعت سوخت و ساز درجهت افزایش مصرف انرژی و سوزاندن چربی ها کمک می‌کند.
مطالعه‌ای نشان می‌دهد که مصرف عصاره‌ی چای سبز هنگام ورزش سبک، چربی سوزی را تا ۱۷ درصد افزایش می‌دهد. مطالعه‌ی دیگری روی ۱۴ نفر حاکی از آن است که مصرف مکمل حاوی عصاره چای سبز مصرف انرژی را به‌مقدار قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.
اگرچه بیشتر این مطالعات روی عصاره چای سبز تمرکز دارند، اما ماچا هم از همان گیاه به دست می‌آید و باید تأثیر مشابهی داشته باشد.
طرز تهیه چای ماچا با استفاده از پودر ماچا
درست کردن چای ماچا با این همه مزایایی که دارد، خیلی راحت است و طعم لذت‌بخشی هم دارد. برای درست‌کردن ماچای سنتی ۱ تا ۲ قاشق چای‌خوری (برابر با ۲ تا ۴ گرم) پودر ماچا را در فنجان بریزید و حدود ۶۰ میلی‌گرم آب داغ به آن اضافه کنید و با همزن بامبو (bamboo whisk) آن را هم بزنید. همزن‌های بامبو را می‌توانید از فروشگاه‌های تخصصی چای و نوشیدنی‌ها تهیه کنید.
می‌توانید مقدار پودر ماچایی را که به آب اضافه می‌کنید، طبق ذائقه‌ی خود کم یا زیاد کنید. اگر می‌خواهید چای رقیق‌تری داشته باشید، پودر ماچا را به نصف قاشق چای‌خوری (۱ گرم) کاهش بدهید و آن را با ۹۰ تا ۱۲۰ میلی‌گرم آب داغ ترکیب کنید. اگر چای غلیظ‌تری را ترجیح می‌دهید، ۲ قاشق چای‌خوری (۴ گرم) پودر ماچا را با ۳۰ میلی‌گرم آب ترکیب کنید.
با پودر ماچا می‌توانید لاته، پودینگ یا اسموتی ماچا هم درست کنید. البته مثل همیشه، تعادل مهم است. اگرچه ماچا مزایای زیادی برای سلامتی دارد، اما لزوما هرچه بیشتر مصرف کنید، بهتر نیست. بعضی‌ها که روزانه شش فنجان چای سبز مصرف کرده‌اند، دچار مشکلات کبدی شده‌اند. ازآنجاکه چای ماچا غلیظ‌تر از چای سبز است، این عدد برای چای ماچا یعنی روزی دو فنجان.
نوشیدن ماچا ممکن است شما را درمعرض آفت‌کش‌ها، مواد شیمیایی و حتی آرسنیک موجود در خاکی که گیاه چای در آن رشد کرده هم قرار بدهد. بهتر است روزی یک یا دو فنجان چای ماچا مصرف کنید و برای استفاده از فواید فراوان چای ماچا بدون آنکه دچار عوارض جانبی شوید، به‌سراغ جایگزین‌های تأییدشده‌ی ارگانیک بروید.
سخن آخر
ماچا از همان گیاه چای سبز می‌آید، اما چون از برگ کامل ساخته شده، مقدار آنتی‌اکسیدان و ترکیب‌های گیاهی مفید بیشتری دارد. مطالعات نشان داده‌اند ماچا و ترکیب‌های آن فایده‌های فراوانی برای سلامتی دارند؛ از کمک به کاهش وزن گرفته، تا کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی.
بهتر از همه اینکه، چای ماچا به‌راحتی آماده می‌شود، بنابراین می‌توانید آن را در رژیم غذایی خود قرار دهید و طعم جدیدی به زندگی خود اضافه کنید.
دیدگاههای بازدیدکنندگان
ماچا
448 روز پیشبه نظرم همزن بامبو نیازی نیست چون هزینه بالایی داره و کاربردی نیست. از همزن برقی هم میشه استفاده کرد. کف خوبی هم ایجاد میکنه