حتما برای شما هم پیش آمده که بعد از یک روز پر فراز و نشیب وارد خانه شوید و عطر خوش غذا هوش از سرتان ببرد. بوی خوب غذاهای ناب می تواند حسابی خستگی را از تن بیرون ببرد و افکار آزاردهنده را برای چند دقیقه ای دور کند. همه ما وقتی غذای مورد علاقه مان را می بینیم فقط به چشیدن طعم آن فکر می کنیم و تا دلی از عزا در نیاوریم، خیال مان راحت نمی شود.

درست است که همه ما به برخی از خوراکی ها تمایل بیشتری داریم و در مقابل طعم بعضی از غذاها برای مان غیر قابل تحمل است؛ اما از سویی دیگر چشیدن طعم غذاهای جدید هم هیجان خاص خودش را دارد. این روزها یکی از مهم ترین سرگرمی های ما ایرانی ها در طول سفرهای مان، چشیدن طعم خوراکی های جدید است. اگر مقصدتان یک شهر یا روستا در کشوری خارجی باشد، جذابیت شکم گردی به اوج خود خواهد رسید.

در سال های گذشته ایرانی ها تمایل زیادی به سفر به صربستان نشان داده اند به همین خاطر ما هم این سرزمین را انتخاب کردیم. صربستان در منطقه بالکان قرار دارد، جایی که مردم میهمان نوازش همیشه از گردشگران استقبال می کنند. پس اگر شما هم دوست دارید که بیشتر با سبک و سیاق غذاهای این کشور آشنا شوید با ما همراه باشید تا برای تان بیشتر از غذاهای سنتی بومیان صربستان بگوییم.

فرهنگ غذایی صربستان

صربستان در شبه جزیره بالکان و در سمت جنوب شرقی اروپا قرار گرفته است. سبک خوراکی هایی که در کشورهای منطقه بالکان قرار دارد تا حدودی به هم شباهت دارند. همسایه های صربستان رومانی، مجارستان، بلغارستان، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، مقدونیه و مونته نگرو هستند به همین خاطر با کمی کندوکاو می توانید خوراکی های مشترکی را در بین بومیان این سرزمین ها بیابید. صربستان محل تلاقی فرهنگ شرق و غرب است و این موضوع در فرهنگ غذایی این سرزمین نیز تاثیرگذار بوده است.

شما با سفر به صربستان طیف گوناگونی از غذاها را خواهید یافت؛ اما از مهم ترین مواد غذایی مورد علاقه صرب ها گوشت، سبزیجات و پنیر است. بد نیست بدانید که آن ها به دسر و شیرینی های تازه هم علاقه مند هستند. جالب این که اگر در غذاهای آن ها و ترکیبات شان دقت کنید، متوجه خواهید شد که با غذاهای نواحی شرق ایران و پاکستان هم مشترکات زیادی دارند.

بومیان صربستان در مصرف مواد غذایی بسیار با دقت عمل می کنند به این معنا که سعی دارند از هر ماده غذایی در فصل مناسبش استفاده کنند به همین خاطر شاهد وجود غذاهای فصلی متعددی در این کشور هستیم. همان طور که بالاتر اشاره کردیم در بلگراد رود دانوب جاریست به همین خاطر خاک حاصلخیزی دارد و مواد اولیه کشاورزی اغلب در داخل تولید می شوند.

اغلب مردم صربستان در طول روز هر سه وعده غذایی صبحانه، ناهار، شام را مصرف می کنند و علاقه زیادی به ناهار دارند و آن را مفصل تر می خورند البته بد نیست بدانید که صبحانه در این کشور در حدود قرن نوزدهم رواج پیدا کرد.

پیش از این که مفصل تر بهترین غذاهای صربستان را معرفی کنیم، نگاه گذرایی خواهیم داشت به مواد مورد علاقه مردم این کشور در وعده های گوناگون غذایی.

صبحانه:

صرب ها صبحانه خود را از مواد غذایی پر کالری و پر کربوهیدرات انتخاب می کنند تا روزشان را با انرژی آغاز کرده باشند. آن ها اغلب نان، مربا، شیرینی تازه، قارچ، سوسیس، تخم مرغ را با چای، قهوه یا شیر برای صبحانه انتخاب می کنند.

پیش غذا:

بر خلاف پیش غذاهایی که اغلب در خاورمیانه سرو می شوند، پیش غذاهای صربستان خام هستند و از موادی چون پنیر، سبزی و زیتون در آن ها استفاده می کنند. گاهی دیده می شود که یک برش نازک گوشت یا کمی سوسیس وعده پیش غذا صرب ها را تشکیل می دهد.

ناهار و شام:

در صربستان به ناهار بیشتر از شام اهمیت داده می شود و آن را مفصل تر برگزار می کنند برای مثال حتما با غذای اصلی سوپ سرو می شود. اگر به رستوران بروید با منوی مخصوص سوپ رو به رو خواهید شد که در نوع خود بسیار جذاب هستند. از آن جایی که وعده های غذای اصلی مردم صرب اغلب دارای گوشت هستند پیشنهاد می کنیم سوپ های سبک تر را سفارش بدهید. اگر از طعم گوشت لذت می برید صربستان مکان خوبی برای شما خواهد بود و در آخر بد نیست بدانید که صرب ها روش پخت کبابی را برای گوشت های شان ترجیح می دهند.

حالا که تا حدودی با سبک و سیاق غذاهای کشور صربستان آشنا شدید در ادامه بهترین و محبوب ترین آن ها را معرفی خواهیم کرد. توجه داشته باشید که به جز مواردی که به آن ها اشاره می کنیم، بی شک غذاهای دیگری هم وجود دارند که در مطالب بعدی به آن ها خواهیم پرداخت.

۱- چواپی | Ćevapi

اگر از بومیان صربستان درباره بهترین غذاهای شان سوال کنید حتما چواپی یکی از پیشنهادهای آنان خواهد بود. این غذا در منطقه بالکان رواج بسیاری دارد و از مهم ترین خوراکی های مردم صربستان نیز به شمار می آید. می توان گفت که چواپی نوعی کباب است که آن را با گوشت قرمز چرخ کرده درست می کنند. گوشت گاو، گوسفند یا خوک برای پخت چواپی استفاده می شود؛ اما گوشت گاو محبوب تر است.

چواپی طعمی شبیه به کباب تابه ای دارد؛ اما به صورت لقمه ای سرو می شود و ادویه هایی که به آن می زنند خاص و دوست داشتنی هستند. همان طور که در تصویر زیر می بینید شکل ظاهری این کباب شبیه به سوسیس است. چواپی را با نان سرو می کنند و برخی هم علاقه مند هستند که در کنارش پیاز هم باشد. اگر برای نخستین بار چواپی می خورید پیشنهاد می کنیم که ۵ تا ۱۰ عدد سفارش بدهید این تعداد برای سیر شدن یک نفر کافیست.

۲- پلیجسکاویکا | Pljeskavica

این غذا هم مانند چواپی نوعی کباب به شمار می آید. پلیجسکاویکا یکی از محبوب ترین غذاهای صربستان است و جزو خوراکی های گریل شده دسته بندی می شود. برای تهیه این غذا گوشت چرخ کرده خوک یا گوشت گاو را با پیاز مخلوط می کنند سپس این مخلوط را به صورت دایره در می آورند و روی اجاق گریل می کنند تا به چیزی شبیه همبرگر تبدیل شود.

برخی دوست دارند که روی این غذا پنیر بریزند و بعضی ها هم عاشق بوی دودی هستند که پلیجسکاویکا به خود می گیرد. اگر دوست دارید در صربستان پیکنیکی برپا کنید و با دوستان یک غذای لذیذ بخورید پلیجسکاویکا از بهترین انتخاب ها برای شماست.

۳- کارادودیوا | Karađorđeva

این غذا نماینده خوراکی های سلطنتی و لوکس صربستان به شمار می آید. بی تردید در این غذا هم از گوشت استفاده می شود. برای تهیه این غذا به گوشت چرخ کرده گاو نیاز دارید. نکته ای که این غذا را از دیگر کباب های صربستان مجزا می کند، سوخاری کردن کارادودیوا است.

برای تهیه این غذا مخلوط گوشت چرخ کرده و پیاز را به صورت مستطیل هایی کوچک و بزرگ آماده می کنند و در نهایت گوشت های مستطیل شده را در پودر سوخاری غلتانده و در روغن قرار می دهند. البته بعضی ها هم مخلوط گوشت را رول کرده و داخلش پنیر می ریزند. به عبارتی دیگر شکل ظاهری این غذا بستگی به سلیقه آشپز دارد.

۴- سارما | Sarma

سارما یا سرما از غذاهای خاص صربستانیست که شکل ظاهریش توجه تان را به خود جلب خواهد کرد. این خوراکی خوشمزه چیزی شبیه به دلمه است و مانند دلمه انواع مختلفی هم دارد و برخی آن را با برگ درخت انگور یا کلم درست می کنند. این غذا بیشتر در اروپای شرقی طرفدار دارد؛ اما اصالت آن را صربستان می دانند.

در این غذا به صورت لایه لایه از گوشت و برگ انگور یا کلم استفاده می شود. برای خوش طعم شدن گوشت هم آن را با سیب زمینی یا بادمجان مخلوط می کنند. ویژگی جالب سارما ادویه های خاصی است که به آن می افزایند. اغلب در کنار سارما سالاد یا نوشیدنی های طعم دار نیز قرار می دهند که ترکیب بسیار لذیذی است.

۵- آجوار | Ajvar

آجوار همیشه یکی از منحصر به فردترین غذاهای صربستان به شمار می آمده است زیرا شکل جالبی دارد و از مواد اولیه خوشمزه ای هم درست می شود. اگر بخواهیم این غذا را توصیف کنیم باید بگوییم که شباهت زیادی به کشک بادمجان یا میرزا قاسمی دارد، با این تفاوت که باید روی نان -اغلب نان تست- مالیده و سپس خورده شود.

آجوار نارنجی رنگ است و از موادی چون فلفل قرمز، بادمجان و سیر تشکیل می شود و مزه بسیار تندی دارد؛ اما امتحان کردن آن تجربه جالبی است. این غذا به قدری مشهور شده که به آن لقب “خاویار گیاهی صربستان” را داده اند. اگر به فلفل حساسیت دارید یا خوراکی های خیلی تند را نمی پسندید باز هم پیشنهاد می کنیم که این غذا را از رستوران های محلی بخرید یا از بومیان بخواهید که آن را به برای تان درست کنند. آجوارهای خانگی اغلب با فلفل دلمه ای تهیه می شوند و تندی کمتری دارند.

۶- کوبیس | Kobasice

کوبیس نام نوعی سوسیس است که بیشتر در هلند و صربستان طرفدار دارد. کوبیس در طعم ها و اندازه های گوناگونی تهیه می شود. برخی ترجیح می دهند که کوبیس ها را خام بخورند و برخی آن را سرخ شده و حتا به صورت پخته می پسندند.

حتا جالب است بدانید که کوبیس های کوچک و سرخ شده را به عنوان تنقلات نیز مصرف می کنند. توصیه می کنیم که اگر قصد سفارش چنین غذایی را دارید حتما درباره محتویات آن از آشپز سوال کنید. در بعضی از کوبیس ها از مواد گیاهای و در برخی از گوشت استفاده می شود بنابراین اگر گیاهخوار هستید می توانید باز هم از طعم لذیذ آن لذت ببرید. ناگفته نماند که ماده اصلی کوبیس های سنتی گوشت خوک یا گوشت گاو است.

۷- خوراک بو داده | Pečenje

غذای لذیذ بعدی که به آن می پردازیم، پسنی یا پسنیا، به معنای بو داده است. این غذا بیشتر در جشن های بزرگ چون عروسی سرو می شود. صربستانی ها با افتخار از این غذا یاد می کنند و آن را یکی از بهترین غذاهای سنتی خود می دانند. ماده اصلی این غذا گوشت بز یا گوسفند است و بوی بسیار خوبی دارد.

ویژگی خوب و مهم پسنی، روش های مختلفی است که می توان آن را تهیه کرد. بعضی ها این غذا را به صورت سرخ شده و بعضی دیگر کبابی می پسندند. برای تهیه این غذا از چند ساعت پیش گوشت -به خصوص دنده گوسفند- را با ادویه های گوناگون طعم دار می کنند، وقتی گوشت خوب مزه دار شد آن را در تابه با حرارت ملایم سرخ می کنند یا روی اجاق به صورت کبابی می پزند. نکته ای که این غذا را مشهور کرده ادویه هایی است که در آن به کار می رود.

۸- پسویی | Pasulj

این غذا به افرادی که طرفدار سوپ و غذاهای آبدار هستند پیشنهاد می شود. پسویی نوعی سوپ لوبیاست و در زمستان به وفور در صربستان سرو می شود. آشپزها بنابر سلایق خود مواد گوناگونی در پسویی استفاده می کنند. حقیقت این است که پسویی در کشورهای اروپای غربی و به خصوص بالکان پخته می شود و در هر کشور مواد خاصی را در آن به کار می برند. در صربستان سوپ به صورت ساده با لوبیا سفید یا چیتی پخته می شود؛ اما در بوسنی یا مونته نگرو به آن گوشت دودی یا سوسیس هم اضافه می کنند.

بد نیست بدانید که دیده شده در این سوپ از هویچ یا پیاز هم استفاده کنند بنابراین اگر این مواد را دوست ندارید با آشپز در میان بگذارید. توصیه می کنیم که اگر در زمستان به صربستان سفر می کنید پسویی را از دست ندهید.

۹- موکالیکا | Mućkalica

اگر موکالیکا را سفارش بدهید برای تان یک بشقاب پر از گوشت و سبزی های مخلوط و کبابی خواهند آورد. موکالیکا از نظر لغوی به معنای مخلوط شده است. برای تهیه این غذا همه مواد را به صورت نازک و کوچک برش می زنند سپس به صورت جدا جدا کبابی کرده و در انتها با هم ترکیب می کنند.

مواد مختلفی در این خوراک خوش طعم استفاده می شود که از معمول ترین آن ها می توان به گوشت قرمز یا میگو، کدو، گوجه فرنگی و فلفل اشاره کرد. موکالیکا بیشتر در مناطق جنوبی صربستان طبخ می شود و مردم هر شهر مقدار خاصی به آن فلفل اضافه می کنند. شما می توانید در حین سفارش غذا به پیشخدمت ها بگویید که چه مقدار فلفلی را ترجیح می دهید. توجه داشته باشید که بعضی ها موکالیکا را با گوشت خوک درست می کنند.

۱۰- پُدواراک | Podvarak

پدواراک را در همه شهرهای منطقه بالکان خواهید یافت؛ اما این غذا به صورت سنتی مخصوص صربستان است. در این غذا از یک نوع کلم ترش استفاده می کنند که پیشنهاد می کنیم برای یک بار هم که شده طعم آن را بچشید. از دیگر مواد این غذا می توان به پیاز، هویچ، مرغ -یا بوقلمون- یا گوشت پخته و ریش ریش شده و سیر اشاره کرد.

این غذا هم بیشتر در فصل زمستان سرو می شود و در کنارش به عنوان چاشنی گوجه یا سوسیس هم قرار می دهند. در صورتی که در زمان تعطیلات کریسمس راهی صربستان می شوید می توانید به راحتی پدواراک را پیدا کنید. صرب ها اعتقاد دارند که سال ها پیش سیب زمینی و قارچ را هم به این غذا اضافه می کردند بنابراین اگر این مواد را در پدواراک دیدید جای تعجب ندارد.

11 - کایماک

یکی دیگر از خوردنی‌های سنتی صربستان که همیشه می‌توانید در رستوران‌ها و سوپرمارکت‌ها بیابید، «کایماک» (Kajmak) است. البته پیشنهاد می‌کنیم که نسخه خانگی آن را میل کنید. این غذا، از شیر غیر پاستوریزه و غیر هموژنیزه تهیه می‌شود. همانطور که در بالا اشاره کردیم، کایماک را در کنار چواپی سرو می‌کنند یا می‌توانید آن را به تنهایی با نان صاف نوش جان کنید.

12 - شنیتسل کاراجورج

اسم شنیتسل را همه‌ی ما شنیده‌ایم، اما نسخه‌ی صربستانی آن چطور؟ گاهی بهترین چیزها تصادفی به وقوع می‌پیوندند. این غذای گوشتی فوق‌العاده مثالی از همین موضوع است؛ در سال ۱۹۵۰ یک سرآشپز یوگسلاو برای پختن فیله‌ی مرغ اوکراینی، به دلیل نداشتن گوشت مرغ مجبور به استفاده از گوشت گوساله شد. آشپزِ نگران که از نتیجه کار خود راضی نبود، برای مخفی کردن کارش کل غذا را در سس تارت خواباند و سرو کرد. به همین سادگی یک غذای ملی خوشمزه به وجود آمد.

13 - موساکای صربستانی

«موساکای صربستانی» (Musaka) شبیه موساکای یونانی (Greek Moussaka) است با این تفاوت که به جای بادمجان از سیب زمینی در تهیه‌ی آن استفاده می‌شود. ابتدا سیب زمینی را اسلایس و خورد کرده و قبل از پختن روی آن را لایه لایه با گوشت چرخ‌کرده و سس مخصوص می‌پوشانند. موساکا به دلیل مواد ساده‌ی تشکیل دهنده‌اش بسیار لذیذ بوده و به راحتی برای یک خانواده سه نفره را سیر می‌کند.

14 - آیوار

«آیوار» (Ajvar) نوعی چاشنی لذیذ است که کاملاً با هر غذایی می‌توان میل کرد و از ترکیب فلفل قرمز، سیر و مقادیری سرکه تهیه می‌شود. صربستانی‌ها به آیوار «سالاد صربستانی» یا «خاویار گیاهی صربستانی» هم می‌گویند. احتمالاً کلمه «آیوار» (Ajvar) از «حاویار» به زبان ترکی، به معنی همان خاویار، ریشه گرفته است. اگرچه این خوردنی خوشمزه در ترکیه نیز رایج است، اما اصالت صربستانی دارد. همین موضوع شاید گواهی خواهد بود که فرهنگ و غذا در سراسر امپراتوری عثمانی مشترک بوده است.

15 - پنیر جوان

«پنیر جوان صربستانی» (Mladi sir) نوعی پنیر کم چرب با طعمی خنثی است که با هر غذای گوشتی می‌توان آن را میل کرد. و طعمی خنثی دارد. مثل کایماک، نوع خانگی آن بسیار خوشمزه‌تر از آن‌هایی که در سوپرمارکت‌ها میبینید خواهد بود.

16 - همبرگر صربستانی

یکی از معروف‌ترین غذاهای صربستان در میان افراد محلی و توریست‌ها، همبرگر صربستان است که گوشت کبابی و ادویه دار را لای نان «سومن» یا «لپینجا» می‌گذارند. با این همبرگر، چاشنی «آیوار» (ajvar)، پیاز و «کایماک» را هم امتحان کنید. مطمئن باشید که پشیمان نخواهید شد. این غذا امروزه در اروپا طرفداران بسیاری دارد و می‌توانید آن را در رستوران‌هایی که فست فود دارند، پیدا کنید.

17 - چوارتسی

این غذا با حرارت، از چربی‌های گوشت استخراج می‌شود. «چوارچتسی» یا «چوارچی» (Cvarci) در میان غذاهای بالکانی، محبوبیت فراوانی دارد و با رسیدن فصل زمستان، تقریباً در تمام خانه‌ها پخته می‌شود. این غذای ترد و نمکین، قطعاً با مزاج شما سازگاری دارد.

سخن آخر

در یکی دو سال اخیر ایرانی ها زیاد به صربستان و به خصوص شهر بلگراد، پایتخت این سرزمین می روند. متاسفانه ایرانی ها زیاد با فرهنگ غذایی و خوراکی های معروف این کشور آشنایی ندارند به همین خاطر در این مطلب سعی کردیم تا برخی از معروف ترین غذاهای سنتی این سرزمین را به شما عزیزان معرفی کنیم. اگر شما هم به این کشور رفته اید لطفا تجربه های خود را با ما در میان بگذارید.

منتظر دیدگاه های شما خوبان هستیم.