آشپزی در ظروف مسی از زمان های قدیم به علت کمبود سایر اجناس و فراوانی و ارزانی مس بسیار معمول بوده است. امروزه نیز به دلایل مختلف استفاده از این ظروف در آشپزخانه دوباره رواج پیدا کرده است.
آیا پختن غذا و آشپزی در ظروف مسی خطرناک است؟
ظروف مسی رسانایی بسیار بالایی در پخت پز دارد و از نظر قیمت گران است، مانند سایر لوازم آشپزخانه دارای اصول و قواعدی است که باید طبق اصول انجام شود.
با ما در این مقاله از مجله مهاراجه همراه باشید تا همه چیز را در مورد فواید، مضررات و طریقه نگهداری این ظروف بدانید. همچنین ظروف اصلی مسی را تشخیص بدهید و بخرید.
آنچه که باید در مورد آشپزی در ظروف مسی بدانید
- برای آشپزی در ظروف مسی دقت کنید که قسمت داخلی ظروف مسی با لایه های محافظی از جنس استیل، قلع یا فلزات مشابه پوشانده شده باشد.
- اگر این لایه بر اثر استفاده مکرر یا ناصحیح از بین برود و ماده ی غذایی بیشتر با مس ترکیب گردد موجب مسمومیت می شود. پس به لایه های محافظ کننده این ظروف دقت کنید.
- از طرف دیگر غذاهای اسیدی در این ظروف نپزید زیرا باعث آزاد شدن مقدار زیادی مس در غذا می شود.
پخت غذا در ظروف مسی
آشپزی در ظروف مسی و مصرف غذا در این ظروف بیش از حد باعث افزایش مس در بدن انسان می شود و در دراز مدت باعث عوارضی مانند افسردگی، بیش فعالی در کودکان، بی خوابی و عوارض دیگر می شود.
میترا زراتی، متخصص تغذیه در رابطه با پخت غذا در ظروف مسی، می‌گوید: تفکر غلطی که در این خصوص وجود دارد این است که برخی افراد تصور می‌کنند که از طریق ظروف طبخ غذا مانند ظروف مسی می‌توانند مواد مغذی به بدن برسانند.
به گفته وی اگر مس بیش از نیاز بدن وارد بدن شود در کبد رسوب کرده و مسمومیت ایجاد می‌کند همچنین تجمع مس در بدن موجب بروز تهوع و سر درد می‌شود.
مس اگر وارد غذا شود جذب کلسیم و آهن را مختل می‌کند و ظروف مسی باید لعاب داشته باشد و ظروف مسی قدیمی که لعاب ندارد پخت غذا در آن صحیح نیست. در نتیجه پیشنهاد می کنیم برای پخت پز و مصرف روزانه از این ظروف استفاده نکنید.
فواید آشپزی در ظروف مسی
- یکی از دلایل خوب جا افتادن غذا و پخته شدن آن در ظروف مسی این است که جنس مس گرما را نگهداری و به طور یکنواخت در داخل پخش می کند.
- فلز مس بسیار رسانا است و همین باعث می شود غذا در آن سریع تر بپزد، زمان و مصرف انرژی کاهش می یابد.
- بافت مس طوری است که سرخ کردنی ها در آن بسیار ترد می شوند.
- وجود یون در مس باعث از بین رفتن احساس رخوت و خستگی مداوم می شود، در نتیجه با پخت غذا در این ظروف تا حدودی یون لازم در بدن تامین می گردد.
- مس انتقال دهنده سریع گرما است پس برای آشپزی ها در حجم بالا در آشپزخانه های بزرگ کاربرد دارد.
مضررات پخت و پز در ظروف مسی
- آشپزی در ظروف مسی می تواند باعث مسمومیت شود اگر فلز مس اکسید شود و با مواد غذایی ترکیب شود.
- ممکن است در حین پخت و پز غذا لعاب های ظروف مسی مانند قلع و نیکل که به عنوان پوشش این ظروف هستند، با غذا ترکیب شده و فلزات سنگین وارد بدن شوند.
- اگر لایه ی پوششی ظروف بر اثر شست و شو خراشیده یا ساییده شود ظرف غیر قابل استفاده می شود. ظرف مسی بدون پوشش مقدار زیادی فلز وارد ماده غذایی می کند که باعث علایم مسمومیت و استفراغ و اسهال در فرد می گردد.
- غذاهایی اسیدی یا قلیایی اگر به مدت طولانی در ظروف مسی نگهداری یا پخته شوند، ماده غذایی فاسد می شود. مثلا نگهداری و پخت گوشت، گوجه‌فرنگی، آلو، چغندر و جوشانیدن سرکه، آبغوره و آب نارنج در ظروف مسی آسیب دیده توصیه نمی‌شود.
نحوه نگهداری صحیح ظروف مسی
برای استفاده صحیح مصرف روزانه ظرف های مسی و همچنین آشپزی در ظروف مسی این نکات را به یاد داشته باشید:
- برای جلوگیری از بین رفتن لایه محافظ ظروف مسی از پختن غذاهای اسیدی و ترش پرهیز کنید.
- با ظروف مسی محطاطانه برخورد کنید: هنگام شست و شوی ظروف مسی دقت داشته باشید که لایه محافظی آن را نخراشید.
- ظروف مسی را توسط ظرفشویی نشویید، با دست بشویید و پس از شست و شو خشک نمایید.
- برای پاک کردن لکه ها و بخش های کثیف ظرف مسی از برش لیمو ترش تازه و پیاز کمک بگیرید. با استفاده از لیمو ترش سطح ظرف مسی نیز براق می شود.
- برای جلوگیری از زنگ زدگی ظروف مسی، توسط یک قلمو آب پیاز را روی سطح اعمال کنید.
- هنگامی که احساس کردید پوشش ظرف مسی از بین رفته حتما به صنایع این ظروف مراجعه کنید و ظروف را پوشش دهید.
- از پولیش مخصوص ظروف مسی استفاده کنید.
- ظرف مسی را برق بیاندازید.
- قابلمه های مسی را خالی و بدون آب یا روغن روی حرارت قرار ندهید، زیرا این ظروف با سایر جنس ها متفاوت است و بافت ظرف مسی شما ضعیف تر می شود.
شست و شوی صحیح ظروف مسی در خانه
- پس از آشپزی در ظروف مسی با استفاده از آب گرم و اسکاچ های نایلونی لطیف آن ها را بشویید.
- از شوینده ها با قدرت سایندگی بالا استفاده نکنید.
- برای تمیز کردن کثیفی های ظروف مسی از راهکارهای خانگی استفاده کنید شامل: یک قاشق غذاخوری نمک، یک فنجان سرکه سفید و آب را در ظرف مورد نظر بجوشانید و با محلول آب داغ و صابون بشویید و خشک کنید.
نحوه ی اولین استفاده از ظروف مسی نو
ظروف مسی نیز مانند سایر ظروف چدنی و تفلون در اولین استفاده باید آماده شوند و راهکار آماده سازی آن ها متناسب با روکش داخلی خود ظرف متفاوت است.
- ظروف مسی با روکش داخلی استیل: ابتدا داخل ظرف را با آب و صابون بشویید. ظرف مسی را روی شعله داغ کنید.
- دو یا سه قاشق روغن گیاهی و طبیعی را توی ظرف بریزید و اجازه بدهید تا روغن داغن شده و بسوزد. فرصت دهید تا ظرف خنک شود، روغن اضافی را خالی کنید و سطح داخلی را با دستمال کاغذی بمالید.
- ظروف مسی با روکش داخلی از قلع : با توجه به خاصیت غیر چسبندگی قلع نیازی به آماده سازی اولیه ندارد.
برای هر مدل ظرف مسی اگر احساس کردید که روکش داخلی یا خارجی آن دچار مشکل و خدشه شده است حتما به مراکز معتبر مربوطه برای اندود کردن لعاب مراجعه کنید.
راهکارهای تشخیص ظروف مسی اصل
- ظروف مسی اصل بیشتر در شهر زنجان و اصفهان تولید می شوند که رنگ آن ها سرخ و شفاف است. اگر مات و کدر باشد مس تقلبی است و از آلیاژ آهن در آن بیشتر از مس استفاده شده است. شما می توانید با استفاده از یک آهنربا ظرف مسی را تست کنید اگر جذب آهن زیاد باشد مس تقلبی است.
- یکی دیگر از مواردی که در تشخیص ظروف مسی اصل به کار می رود ظرافت کار است. هر چه ظرافت و دقت در ساخت ظروف بیشتر باشد امکان اصل بودن آن بیشتر است.
- یکی از راهکارهای حرفه ای تشخیص مس اصل تناسبات حجم به وزن است. برای مثال وزن یک سینی مسی اصل با قطر ۱۸ سانتی متر تقریبا معادل ۵۰۰ گرم است.
در هنگام استفاده از ظروف مسی باید چه نکاتی را رعایت کرد؟
- یک نکته مهم در این باره این است که فقط مقدار کمی از مس برای سلامتی مفید است. معمولا مس به غذاهای اسیدی واکنش نشان می‌دهد و به همین دلیل ظروف مسی را با لایه‌ای از یک فلز دیگر مثل قلع، فولادضدزنگ یا نیکل می‌پوشانند تا از ورود مستقیم آن به غذا جلوگیری کنند.
- این لایه وقت پخت و پز به مقدار بسیار کمی با غذا ترکیب می‌شود. به همین دلیل باید از پختن غذا در ظروف مسی پوشش داده نشده، اجتناب کنید.
- همان طور که در بالا اشاره کردیم معمولا سطح ظروف مسی را با یک فلز دیگر می‌پوشانند. در هنگام استفاده از این ظروف باید مراقب باشید که ظروف قلع اندود با یک خراش کوچک قلع آنها از بین می‌رود و همین باعث ترکیب مس با غذا می‌شود.
- توجه داشته باشید که اگر میزان زیادی مس وارد بدن شود، در کبد رسوب کرده و باعث مسمومیت می‌شود. اگر علائمی مثل تهوع و یا سردرد را در این باره تجربه کردید، یعنی دچار مسمومیت شده‌اید.
دیدگاه خود را بنویسید